Ὁμιλία Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου

Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος

κ.κ. Χριστοδούλου

πρός τούς συμμετέχοντας εἰς τήν Ἡμερίδα μέ θέμα:

«Ὀρθοδοξία καί Ἀπόδημος Ἑλληνισμός»

στό Συμβούλιο Ἀποδήμου Ἑλληνισμοῦ

(Θεσσαλονίκη, 9 Δεκεμβρίου 2001).

Μέ πολλή χαρά καί συγκίνηση ἀπευθύνομαι σήμερα σέ ἐσᾶς ὡς Προκαθήμενος τῆς Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί σᾶς ὑποδέχομαι ἐκ μέρους της στήν ὄμορφη Νύμφη τοῦ Θερμαϊκοῦ, τή Συμβασιλεύουσα καί Συμπρωτεύουσα, τή Θεσσαλονίκη μας.

Σᾶς συγχαίρω γιά τό θέμα τῆς Ἡμερίδας σας "Ὀρθοδοξία καί Ἀπόδημος Ἑλληνισμός", ἀφοῦ ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἀναπόσπαστο κομμάτι ὄχι μόνο τοῦ Ἀποδήμου, ἀλλά ὁλοκλήρου τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Γνωρίζετε ὅτι οἱ Ἕλληνες τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καί τοῦ Πόντου διωκόμενοι ἀπό τίς Πατρογονικές Ἑστίες τους ἕναν ἀτίμητο θησαυρό θέλησαν νά πάρουν μαζί τους, τήν Πίστη τους. Προτίμησαν νά ἐγκαταλείψουν τό βιός τους γιά νά μήν ἀφήσουν πίσω τήν Ἱερή εἰκόνα καί τά Ἱερά Λείψανα τῶν Ἁγίων τους.

Κι ὅταν ἔφευγαν ἀπό τήν Πατρίδα, τήν ἀγαπημένη μας Ἑλλάδα σέ ἄλλες χῶρες, συντροφιά, προστασία καί σκέπη τους ἦταν ἡ Εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, τῆς Παναγίας, καί τῶν Ἁγίων μας. Ἀλλά κι ὅταν ἐγκαθίσταντο στήν ξένη γῆ καί προτοῦ νά κάνουν περιουσία, ἐνῶ ἀκόμη δηλαδή ἦσαν πτωχοί καί ἀδύναμοι κοινωνικά, τήν Ἐκκλησία κατασκεύαζαν πρῶτα καί τόν παπά κοιτοῦσαν νά ἐξασφαλίσουν. Ἔχουμε τό παράδειγμα τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τοῦ Ἁγίου Νικολάου στό Μανχάταν τῆς Νέας Ὑόρκης πού κατεστράφη ὁλοσχερῶς ἀπό τά δολοφονικά χέρια ἀδίστακτων τρομοκρατῶν. Μόλις σχεδόν πού πάτησαν τό πόδι τους στό Νέο Κόσμο οἱ μετανάστες Ἕλληνες τό πρῶτο πού κοίταξαν ἦταν στό μέρος περίπου πού ἀποβιβάσθηκαν νά δημιουργήσουν Ναό κι ἐνορία πρός τιμήν τοῦ Ἁγίου τῶν ναυτικῶν, τοῦ Ἁγίου Νικολάου.

Ἐδῶ νά κάνω μία παρένθεση. Ἀκούστηκε ἀπό μία μαύρη προπαγάνδα πού συστηματικά πολεμᾶ τόν Προκαθήμενο τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας ἐπειδή ἔχει ἄποψη καί τήν ἐκφράζει, ὅτι δῆθεν δικαιολόγησα τήν τρομοκρατική ἐνέργεια. Αὐτό παρά τό ὅτι ἀμέσως καί εὑρισκόμενος στή Σερβία μέ δήλωσή μου καταδίκασα τή δολοφονική πράξη καί ἔκαμα πολλές καί συγκεκριμένες ἐνέργειες γιά τήν καταδίκη τῆς τρομοκρατίας, μέ σημαντικότερη τήν ἐξαγγελία τοῦ Διαθρησκειακοῦ Συνεδρίου, μέ σκοπό οἱ τρεῖς μονοθεϊστικές θρησκεῖες μέ τόν πιό ἐπίσημο τρόπο νά καταδικάσουν τήν τρομοκρατία καί νά ἐξαγγείλουν ὅτι αὐτή εἶναι ἀσύμβατη καί ἀσυμβίβαστη μέ τόν Χριστιανισμό, τόν Ἰουδαϊσμό καί τό Ἰσλάμ. Σᾶς παρακαλῶ νά ἔχετε ἐμπιστοσύνη στήν Ἐκκλησία τῆς Πατρίδας σας καί νά μήν πιστεύετε ὁποιαδήποτε παραπληροφόρηση θέλει νά μειώσει τό μήνυμά της, μήνυμα ἀγάπης καί εἰρήνης, μήνυμα καταλλαγῆς, μήνυμα ἀδελφοσύνης, καί ἀνεκτικότητας, μήνυμα ἐν τέλει Ζωῆς αἰωνίου.

Ἀδελφοί μου Ἕλληνες τῆς Οἰκουμένης,

Γνωρίζω ὅτι ἡ Ὀρθοδόξη Ἐκκλησία ἀποτελεῖ τήν παρηγοριά καί τήν καταφυγή σας, τήν ἐνίσχυσή σας τήν πνευματική καί τήν ἠθική, ἡ Ἐκκλησιά εἶναι ὁ μεταξύ σας σύνδεσμος, ἀλλά καί ὁ συνδετικός σας κρίκος μέ τήν Παράδοση τοῦ Γένους καί μέ τήν Πατρίδα. Γνωρίζω τά πρός τήν Ἐκκλησία καί τήν Πατρίδα συναισθήματά σας, τά ὁποῖα εἶναι καί δικά μου συναισθήματα, ἀφοῦ ὅταν εἰσέρχομαι σέ ὀρθόδοξο Ναό στό ἐξωτερικό νιώθω σά νά εἶμαι σέ ἕνα κομμάτι τῆς Ἑλλάδας, σά νά βρίσκομαι στήν ἴδια τή γλυκιά πατρίδα μας. Μάλιστα ὀφείλω νά πῶ ὅτι ὁ πνευματικός ἀγώνας ὁ δικός σας γιά τήν ἐπιβίωση τοῦ Ἑλληνισμοῦ καί τῆς Ὀρθοδοξίας σέ χῶρες πού ἀποτελεῖτε μικρές ἤ μεγάλες μειονότητες εἶναι πολύ μεγαλύτερος ἀπό ὅτι τῶν Ὀρθοδόξων Ἑλλήνων πού ζοῦν ἐντός τῆς Ἑλλάδος. Ἐσεῖς καί θυσιάζεστε οἰκονομικά γιά νά κρατᾶτε ζωντανή τήν ἐνορία καί σέ λειτουργία τό σχολεῖο καί ὑφίστασθε κόπο καί χρόνο γιά νά παρακολουθήσετε τή θεία Λειτουργία. Γι' αὐτό καί κατ' ἐπανάληψη ἔχω πεῖ ὅτι οἱ Ἀπόδημοι Ἕλληνες εἶναι καλύτεροι ἀπό μᾶς πού ζοῦμε στήν Ἑλλάδα, γιατί ὁ Ἑλληνισμός τους πού εἶναι συνυφασμένος μέ τήν Ὀρθοδοξία ἔχει δοκιμαστεῖ στό χωνευτήρι τῆς ξενιτιᾶς καί ἔχει λάμψει καί λάμπει καί θά λάμπει ὅπως τό χρυσάφι.

Ἐσεῖς, οἱ περισσότεροι ἄν ὄχι ὅλοι, εἶσθε πετυχημένοι, ἔχετε κερδίσει μέ τήν ἀξία, τίς ἱκανότητες καί τή σκληρή ἐργασία σας ὑψηλές καί ἐπίζηλες θέσεις στίς κοινωνίες πού ζεῖτε καί ἀποδεικνύετε μέ τό παράδειγμά σας ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία ὁδηγεῖ πρῶτα τόν ἄνθρωπο στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἀλλά ταυτόχρονα τόν κάνει κι ἕνα πετυχημένο κι ἔντιμο πολίτη - εἴτε εἶναι ἐπιστήμονας, εἴτε ἐπιχειρηματίας - πού προσφέρει θετικό ἔργο στήν κοινωνία πού ζεῖ καί ἐργάζεται καί πού ἀποτελεῖ καύχημα γιά μᾶς πού μένουμε στήν Ἑλλάδα. Ὅμως δέν ξεχνᾶμε καί δέν πρέπει νά ξεχνᾶμε ὅτι ὑπάρχουν ἀκόμη Ἀπόδημοι Ἕλληνες πού περνοῦν δυσκολίες, δέν ξεχνοῦμε ὅτι ὑπάρχουν Ἕλληνες πού ζοῦν στίς πατρογονικές τους ἑστίες, οἱ ὁποῖες εἶναι ἐκτός τῶν ἑλληνικῶν συνόρων καί πού ἀντιμετωπίζουν προβλήματα σέ βάρος τους παραβιάσεως τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων. Προσευχόμαστε καί πιστεύουμε ὅτι θά ἐπικρατήσει ἡ δικαιοσύνη, ἡ εἰρήνη καί ἡ ἀγάπη στόν κόσμο καί οἱ Ἕλληνες τῆς Κύπρου μας, τῆς Ἀλβανίας καί τῆς Τουρκίας θά ζήσουν μέ σεβαστά πλήρως τά ἀνθρώπινα δικαιώματά τους.

Ἀδελφοί μας, ὁμοεθνεῖς, ὁμόψυχοι καί ὁμόδοξοι,

Τούτη τήν ἐπίσημη στιγμή πρέπει νά χαιρετίσω τήν πρωτουβουλία νά δημιουργηθεῖ τό Συμβούλιο Ἀποδήμου Ἑλληνισμοῦ, πού ὀφείλω νά προσθέσω ὅτι καθυστέρησε νά λάβει σάρκα καί ὀστά. Εἶναι πολύ σημαντικό ὅτι προσέρχεσθε ἐδῶ ἀπό ὅλη τήν Οἰκουμένη καί γνωρίζεσθε καί συζητᾶτε τά προβλήματά σας, καί βάζετε νέους στόχους καί προοπτικές γιά νά συνεχισθεῖ νά ὑπάρχει ὁ Ἀπόδημος Ἑλληνισμός καί μετά τήν Τρίτη γενιά Ἑλλήνων μεταναστῶν.

Γνωρίζω ὅτι τόν σύνδεσμο μέ τήν Πατρίδα καί τή διατήρηση τῆς ἰδιοπροσωπίας καί αὐτογνωσίας σας τήν κρατοῦν κυρίως τρία πράγματα, ἡ Ὀρθοδοξία, ἡ Ἱστορία καί ἡ Γλώσσα. Ἔχουμε τό παράδειγμα τῶν Ἑλλήνων τῆς Κάτω Ἰταλίας, τῆς Μεγάλης Ἑλλάδας δηλαδή. Γιά νά τούς ἀφαιρέσουν οἱ Νορμανδοί τήν ἰδιοπροσωπία καί τόν ἐθνισμό τους ξερίζωσαν βιαίως τήν Ὀρθοδοξία καί τούς ἐπέβαλαν νά μή μιλοῦν ἑλληνικά καί νά ξεχάσουν τήν ἱστορία τους. Ἀντιθέτως ὁ κλῆρος, ὁ Ἐπίσκοπος, ὁ μοναχός καί ὁ παπάς-δάσκαλος, στήν τουρκοκρατούμενη Ἑλλάδα διατηροῦσαν τή γλώσσα στούς ὑπόδουλους, μάθαιναν στά παιδιά τήν ἱστορία τους καί τίνων σπουδαίων προγόνων ἀπόγονοι εἶναι καί κράταγαν ἄσβεστη τήν Πίστη στήν Ὀρθοδοξία. Ἔτσι καί κρατώντας ζωντανά τά ζώπυρα τοῦ Γένους, δηλαδή Ὀρθοδοξία, Γλώσσα καί Ἱστορία, ἡ Ἐκκλησία ἀπετέλεσε τήν Κιβωτό τοῦ Ἔθνους καί συνετέλεσε στό νά ἀπελευθερωθοῦν οἱ Ἕλληνες ἀπό τόν τεσσάρων αἰώνων τυραννικό καί βάρβαρο ζυγό, νά ἀναπτύσσονται συνεχῶς στά 180 ἐλεύθερου βίου καί νά βρίσκονται σήμερα στήν πνευματική πρωτοπορία τῆς Οἰκουμένης.

Ἄς κρατήσουμε λοιπόν ἀγαπητοί μου ἀδελφοί μέ νύχια καί μέ δόντια μέσα μας ζωντανή τήν Ὀρθοδοξία καί τήν πίστη τῶν πατέρων μας, ζωντανή τή γλώσσα μας, πού εἶναι μαζί μέ τή λατινική ἡ βάση ὅλων τῶν γλωσσῶν καί ὅλων τῶν ἐπιστημονικῶν ὅρων καί ζωντανή τή μνήμη τῆς ἱστορίας μας, γιατί μόνον ἔτσι μποροῦμε νά κρατήσουμε σταθερή τήν πορεία μας καί νά κάνουμε αἰσθητή τήν πολιτισμική καί πνευματική παρουσία μας στό παγκόσμιο γίγνεσθαι τοῦ 21ου αἰώνα.

Ἐμεῖς, μέ ὅλο μας τό εἶναι, εἴμαστε κοντά σας· μείνατε κι ἐσεῖς κοντά μας, ἔχουμε ἑνωμένοι ἀνάγκη τῆς σκέψης καί τῆς ἀγάπης σας.

Μόνον ὅλοι ἑνωμένοι ὡς μία ψυχή καί μία καρδιά μποροῦμε νά ἐπιδιώξουμε καί νά ἐπιτύχουμε ὑψηλούς στόχους καί νά ὑλοποιήσουμε τίς αἰώνιες ἀξίες καί τίς ἀκατάβλητες ἀρχές πού ἐμπεριέχονται στήν Παράδοσή μας. Μόνον ἔτσι θά ἀποδειχθοῦμε ἀντάξιοι τῶν πατέρων μας καί συνεχιστές τῆς Οἰκουμενικῆς πολιτισμικῆς προσφορᾶς τους.

Μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μου εὔχομαι ὁ Θεός νά εἶναι μαζί μέ ὅλους σας, νά σᾶς εὐλογεῖ καί νά σᾶς ἁγιάζει καί νά καθοδηγεῖ τή σκέψη καί τίς ἐνέργειές σας. Γένοιτο.