Προσφώνηση του Αρχιεπισκόπου κ. Χριστοδούλου

κατά την Δ΄ Παγκόσμια Συνέλευση

του Συμβουλίου Αποδήμου Ελληνισμού

Η Εκκλησία της Ελλάδος, από τα σπλάχνα της οποίας, ως από πνευματικής μήτρας, προέρχεται ο Ελληνισμός της Αποδημίας και της Διασποράς, χαιρετίζει την Δ΄ Παγκόσμια Συνέλευση του Συμβουλίου Αποδήμου Ελληνισμού και εύχεται καλή επιτυχία στις εργασίες της.

Η παρουσία τόσων χαρισματικών Προκαθημένων της Εκκλησίας όπως και τόσων επιφανών προσωπικοτήτων του Ελληνισμού, φανερώνει από μόνη της την ποιότητα και το εύρος των σχέσεων Ορθοδοξίας και Γένους.

Δεν μπορώ να θεωρήσω τυχαίο το ότι ο χώρος της σημερινής λαμπρής συνεδρίας είναι η Θεσσαλονίκη. Διότι Αρχιεπίσκοπος αυτής της πόλης υπήρξεν εκείνος που του δόθηκε η χάρις να βιώσει και να εκφράσει την ενότητα του Ελληνισμού μέσα στους αιώνες, αλλά και την άνοιξή του μέσα στην μητρική αγκάλη της Εκκλησίας.

Ο Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης Άγιος Ευστάθιος, δίδαξε Όμηρο και παράλληλα Πατέρες της Εκκλησίας, ενώ ηγήθηκε της αντίστασης των Θεσσαλονικέων ενάντια στους Νορμανδούς. Με τον βίο και το έργο του έδειξε σε όλους μας ότι σκοπός της παιδείας οφείλει να είναι η διδαχή της ασάλευτης ενότητας του ελληνικού πνεύματος και η απόρριψη του ψευδούς χάσματος ανάμεσα στο αρχαίο και στο χριστιανικό πνεύμα. Ηγούμενος της πολεμικής αντίστασης κατά του εχθρού, μας έδωσε τον τύπο των σχέσων της Εκκλησίας με τον Ελληνισμό.

Ο Άγιος Ευστάθιος, από τον 12ο αιώνα έως και το αύριο, σαρκώνει τον ακατάλυτο δεσμό του γένους των Ελλήνων με την πίστη του. Ο βίος και το έργο του διέσωσαν εκείνα που μας επιτρέπουν να συγκεντρωθούμε όλοι εδώ σήμερα, ζητώντας από μας και τα παιδιά μας να κρατήσουμε κληρονομιά πολύτιμη και οδηγό ζωής τον δεσμό πίστης και γένους.

Για να είναι ζώσα πραγματικότητα αυτός ο δεσμός, δεν πρέπει να είναι απλή αναφορά σε συνθήκες του παρελθόντος. Διότι όσο πολύτιμη και νάναι μια κληρονομιά χάνεται, αν είναι φυλαγμένος σε παλιό σεντούκι αλλοτινός θησαυρός σε άχρηστο πια νόμισμα.

Αυτή η επίγνωση προσδιορίζει τις ευθύνες της Εκκλησίας έναντι του Ελληνισμού σήμερα. Πρέπει η Εκκλησία μας να βρεθεί πάλι στο κέντρο της κοινωνικής προβληματικής, μέσα στα χαρακώματα της καθημερινής ζωής. Όπου υπάρχει το πρόβλημα, εκεί πρέπει να βρίσκεται και η θεολογία μας, εκεί και ο παπάς μας.

Ο Ελληνισμός της διασποράς φαίνεται να είναι προϊόν με ημερομηνία λήξεως: οι μικτοί γάμοι και η απορρόφηση από το περιβάλλον ορίζουν τις πολύ μικρές δυνατότητές μας. Αυτό είναι το μέλλον όχι μόνο των αποδήμων αλλά και της ίδιας της Ελλάδος κάτω από τις διαμορφούμενες συνθήκες.

Είναι μάταιο να αρνηθούμε τις συνθήκες. Κι ούτε μας βοηθά η επετειακή αναπαράσταση παλιών εθίμων, χορών και φορεμάτων. Ο μόνος τρόπος να κρατήσουμε τον Ελληνισμό ζωντανό, είναι να τον βάλουμε να περπατήσει και να τρέξει, να τον βοηθήσουμε να δώσει τη δική του απάντηση στα πιεστικά σημερινά προβλήματα. Τις απαντήσεις αυτές, για να είναι ελληνικές, πρέπει να τις δίνει η παράδοσή μας – και μας τις δίνει, αν δεν τη διατηρούμε απλά και μόνο σαν ωραία ανάμνηση, αν δεν την νιώθουμε σαν προστατευτικό περίβλημα αλλά τη χρησιμοποιούμε σαν δημιουργική δύναμη.

Εύχομαι ο Κύριος, δια των πρεσβειών του Αγίου Ευσταθίου Θεσσαλονίκης, να κατευθύνει τα βήματά σας.

+ Ο Αθηνών Χριστόδουλος